Sayı:22 Tarih:04.04.2012
Konu: Askerlik Muayeneleri
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığına,

Federasyonumuza üye bazı il derneklerimizden gelen bildirimler neticesinde Aile Hekimlerinden silah altına alınacak er/erbaş ve yedek subay adaylarının ilk sağlık muayenelerinin ve er/erbaşların terhis öncesi sağlık kontrollerinin yapılması istenmektedir.
Er ve erbaşların ilk yoklamaları 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 21. Maddesi (değişik:05.02.2009) gereğince 2 Askeri Hekim veya 1 askeri 1 sivil hekim tarafından Askerlik Meclisi bünyesinde gerçekleştirilmektedir. Askerlik Meclisine iştirak edecek sivil hekimin aynı kanunun 23. maddesi gereğince mülki amirler tarafından görevlendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği İl Sağlık Muayenesi konulu 5. maddesinde “Yükümlülerin ilk sağlık muayeneleri Askerlik Kanunu gereğince son yoklama sırasında askerlik şubelerinde toplanan askerlik meclisindeki iki tabip (birisi sivil olabilir) tarafından aşağıdaki şekilde yapılır” hükmü ile Askerlik Meclisinde görev alacak 2 tabipten birisinin sivil olabileceğinin altı çizilmiş olup aynı maddenin 4. bendinde yer alan (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/2.mad) “Askerlik görevinin bitiminde erbaş ve erler hakkında birlik tabibi tarafından “Terhis Öncesi Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu” düzenlenir ve diğer formlar ile birlikte askerlik şubesinde yükümlünün şahsi dosyası imha edilinceye kadar muhafaza edilir.” hüküm gereğince erbaş ve erlerin terhis öncesi sağlık kontrollerinden geçmeleri şartı getirilmiştir.
Aynı yönetmeliğin “Son Yoklama Dışında Yapılan Sağlık Muayeneleri” başlıklı 7. Maddesinde yer alan (Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/4.mad) “Son yoklamada arıza ve hastalıkları gözden kaçanlarla, son yoklama ile sevk tarihi arasında geçen sürede hastalananlar ve askerlik meclisi son yoklaması dışında yoklaması yapılacakların (yoklama kaçakları dahil), muayeneleri asker hastanelerinde, asker hastanesi veya askeri tabibin bulunmaması halinde resmi sivil sağlık kuruluşlarında bulunan tek tabip tarafından yapılır. Sağlık kuruluşlarına sevkten önce, Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formunun doldurulması sağlanır.” hükmü ile silah altına alınmadan önceki son sağlık kontrolleri düzenlenmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 2008/63 sayılı kararı ile Aile Hekimleri Anayasamızın 128. maddesinde belirtilen “diğer kamu görevlileri” grubunda görev yaptıklarını tescil etmiştir.

Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, mali ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır” denilmiştir.
Anayasa’nın 128. maddesinde yer alan “kanunla düzenleme ilkesi”, kanunun düzenlediği alan ile ilgili temel ilkelerin konulmasını ve sınırlarının belirlenmesini gerekli kılar. Bu takdirde uzmanlık ve teknik gerektiren konularda ayrıntıların belirlenmesi yürütme organının takdirine bırakılabilir.
Bu kurallar çerçevesinde Aile Hekimlerinin görev ve yetkilerinin ana hatları 5258 Sayılı Aile Hekimliği Kanunu ile “Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti vermek” ile belirlenmiş olup Bakanlığımızın hazırladığı Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği ile de bu görevlerin ayrıntıları belirlenmiştir.
Sağlığın tanımı “Kişinin yalnızca hasta ya da sakat olmayışı değil; bedence, ruhça ve sosyal yönden tam bir iyilik durumunda olması” şeklinde gerek ülkemiz gerekse uluslararası mevzuatlarda tanımlanmış olup Sağlık Hizmeti de “İnsan sağlığına zarar veren çeşitli etmenlerin yok edilmesi ve toplumun bu etmenlerin etkilerinden korunması, hastaların tedavi edilmesi, bedensel ve ruhsal yetenek ve becerileri azalmış olanların rehabilite edilmesi için yapılan hizmetler” olarak kabul edilmektedir.
Yukarıda zikredilen hususlar ışığında;
1. Silah altına alınacak er/erbaş ve yedek subay adaylarının ilk sağlık muayenelerinin ve er/erbaşların Terhis öncesi sağlık kontrollerinin yapılma işleminin Milli Savunma Bakanlığının idari amaçlı talep ettiği bir işlem olup, Aile Hekimlerinin asli görevi olan Birinci Basamak Sağlık Hizmeti olarak değerlendirilemeyeceği,
2. Askerlik Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde belirtilen “sivil tabip” tanımının 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi görev yapan Tabipler olduğu,
3. 03.08.2011 tarihli Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge’nin Görev ve Yetkiler başlıklı 8. Maddesi (ö) bendinde yer alan “Toplu yaşam alanlarında sağlık hizmeti sunulması” hükmü gereğince er/erbaşların ilk ve son sağlık muayenelerinin Toplum Sağlığı Merkezlerince yapılması gerektiğini ,
bilgilerinize arz ederiz.

AHEF Yönetim Kurulu Adına
Dr. Murat GİRGİNER
Başkan .

ilgi YASA:

Yorumlar